Rozpoczęcie terapii bywa niezmiernie trudne, bo wiąże się z przyznaniem się przed światem, choć chyba głów­nie przed sobą, że „bez ciebie nie dam rady”. Ta świadomość za­zwyczaj budzi olbrzymi lęk, wstyd...

Lęk, choć często łączony z fałszywym obiektem, jest prawdziwym i ważnym doświadczeniem. Przypomina o grozie niebytu, której sprostać może tylko osoba pozostająca w zgodzie z sobą. Lęk to sygnał alarmowy: „Skoryguj swój kierunek, ponieważ zszedłeś z twojej prawdziwej drogi”.

Lęk to uczucie znane każdemu żywemu stworzeniu. To doświadczenie wspólne ludziom i zwierzętom. Stojąc w obliczu zagrożenia, stosujemy różne strategie przetrwania, które oscylują między ucieczką a agresją. W odróżnieniu jednak od zwierząt, ludzie znają jeszcze strach "drugiego stopnia", lęk przetworzony społecznie i kulturowo, określany jako "lęk pochodny".

Co po nas zostanie? Ważne pytanie. Szkoda tylko, że nie spędza snu z powiek statystycznego Kowalskiego, lecz jest co najwyżej uprzywilejowanym zajęciem intelektualistów. Tym, co męczy przeciętnego dwudziesto- lub trzydziestolatka, są zrozumiałe skądinąd przyziemności w rodzaju: "Z czego zapłacę za studia?" lub "Skąd wziąć w tym roku fundusze na wakacje?".

Duchowa sfera człowieka jest rzeczywistością niezwykle bogatą i dynamiczną. Obok wielu pozytywnych występują tu także zjawiska negatywne, obarczone zmaganiem i trudem. Do tych ostatnich należą skrupuły: stan wewnętrznej udręki i niepewności związany z wątpliwościami natury moralnej, które dotyczą własnego postępowania.