Zło jest jedno, a jego częstym źródłem jest śmierć sumienia. Ta sama ludzka nieprawość ma miejsce, choć w innym zakresie, wszędzie tam, gdzie człowiek eksponuje swoje przywileje, a jednocześnie lekceważy swoje powinności wobec bliź­niego, pomijając całkowicie Prawo Boga.

Pismo Święte świadczy, że bez względu na to, w jakiej relacji z Bogiem człowiek się znajduje, każdy nosi w sobie możliwość wejścia z Nim w kontakt i odkrycia Jego głosu objawiającego prawdę o tym, co dobre i sprawiedliwe.

Wydaje się zatem, że sumienie należy rozumieć nie w kategoriach alternatywy „albo naturalne, albo nadprzyrodzone”, ale raczej jako harmonijną syntezę obu aspektów, przy czym ów naturalny uznać należy za bardziej podstawowy.

Spróbujmy przypatrzeć się sumienności sumienia kilku po­staci Nowego Testamentu, które odegrały znaczącą rolę w życiu społecznym, politycznym, kulturalnym i religijnym ówczesnego pokolenia i takąż samą odgrywają dzisiaj.

W gabinecie psychoterapeutycznym na ogół nie rozmawia się o su­mieniu. A jednak bywa, że neutralne pytania terapeuty mogą uruchamiać sumienie. Dzięki nim pojawia się proces refleksji, który prowadzi do lepszego rozumienia siebie.